Network Marketing’te Etik Davranışlar

Network marketingde (MLM – Multi-Level Marketing) başarılı ve etik bir sponsorun nasıl olması gerektiği, iş modelinin sürdürülebilirliği ve güvenilirliği açısından büyük önem taşır. Detaylı bir şekilde, doğru sponsorun davranış profili, ahlaki etik ilkeleri ve yanlış sponsorluk yaklaşımlarının riskleri üzerine odaklanalım.

1. Doğru Sponsorun Davranış Profili
   Network marketingde başarılı ve etik bir sponsorun sahip olması gereken temel özellikler şunlardır:

A) Liderlik ve Mentörlük Yeteneği
Network marketing, bireylerin kendi işlerini kurmalarını teşvik eden bir sistemdir. Ancak sponsorlar, yeni üyelerin işlerini geliştirmeleri için rehberlik etmekle yükümlüdür.
Doğru bir sponsor:

Kendi Başarısını Paylaşır: Deneyimlerini ve stratejilerini ekibiyle paylaşarak onların da gelişmesine yardımcı olur.
İlham Verir: Takım üyelerini motive eder, onları cesaretlendirir ve gelişmeleri için destek olur.
Rehberlik Eder: Ekibini nasıl büyütebilecekleri konusunda yönlendirir ve onları yalnız bırakmaz.
B) Bilgi ve Deneyim Paylaşımı
Network marketingin en büyük avantajlarından biri, öğrenme ve gelişme fırsatlarının fazla olmasıdır. Ancak yanlış yönlendirmeler, özellikle yeni üyeler için ciddi kayıplara yol açabilir.
Etik bir sponsor:

Eğitim Sağlar: Ürün bilgisi, satış teknikleri, pazarlama stratejileri ve müşteri ilişkileri gibi konularda ekibine eğitim sunar.
Gerçekçi Yol Haritası Çizer: “Kolay yoldan zengin olursun” gibi yanıltıcı vaatlerde bulunmaz, işin emek ve zaman gerektirdiğini açıkça anlatır.
C) Dürüst ve Şeffaf Olma
Bir sponsorun güvenilirliği, network marketingde uzun vadeli başarının temelidir.
Etik bir sponsor:

Kazanç Planını Açıklar: Network marketingde nasıl para kazanıldığını ve sistemin nasıl çalıştığını dürüst bir şekilde anlatır.
Yanıltıcı Bilgiler Vermez: Ürünü veya sistemi olduğundan daha iyi göstererek insanları kandırmaz.
Kendi Kazancı İçin Baskı Yapmaz: Yeni üyeleri sisteme dahil etmek için onları aceleyle karar vermeye zorlamaz.
D) Destekleyici ve Takım Çalışmasına Önem Veren Bir Yapıya Sahip Olma
Başarılı bir network marketing yapısı, takım ruhu ile büyür.
Doğru bir sponsor:

Ekip Üyelerinin Başarısına Öncelik Verir: Onların kişisel ve profesyonel gelişimini destekler.
Takım İçinde Rekabet Yerine İş Birliği Teşvik Eder: Kendi kazancını artırmak için üyeleri rekabete sokmaz, aksine birlikte büyümeye teşvik eder.

2. Network Marketingde Ahlaki Etiklik İlkeleri
   Network marketing, birçok ülkede yasal ve başarılı bir iş modeli olarak kabul edilse de, bazı kötü niyetli kişiler tarafından suistimal edilebilmektedir. Bu nedenle etik kurallara uymak hem kişisel itibar hem de işin sürdürülebilirliği açısından önemlidir.

A) Piramit Sistemlerinden Kaçınma
Network marketingin en büyük tehlikelerinden biri, yasa dışı piramit sistemleri ile karıştırılmasıdır.
Etik bir sponsor:

Piramit Şemalarına Dahil Olmaz: Kendi kazancını yeni üye girişlerinden sağlamak yerine, gerçek bir ürün veya hizmet satışı yapmaya odaklanır.
Kazanç Modelini Açıklar: Üyelerin sadece üye getirerek değil, gerçek bir satış faaliyetiyle gelir elde edebileceğini anlatır.
B) İnsanları Borçlanmaya veya Maddi Zorunluluklara Sürüklememe
Bazı etik olmayan sponsorlar, yeni üyeleri büyük miktarda ürün stoklamaya veya borçlanarak iş yapmaya teşvik edebilir.
Etik bir sponsor:

İnsanları Büyük Harcamalar Yapmaya Zorlamaz: “Ne kadar çok yatırım yaparsan o kadar çok kazanırsın” gibi yanıltıcı söylemlerle kişileri büyük harcamalara yönlendirmez.
Gerçekçi İş Modelleri Sunar: Kendi bütçelerine uygun şekilde işlerini büyütmeleri konusunda yol gösterir.
C) Dürüst Pazarlama Stratejileri Kullanma
Yanıltıcı pazarlama teknikleri, hem network marketing şirketine hem de sponsorlara uzun vadede zarar verir.
Etik bir sponsor:

Gerçekçi Ürün Bilgisi Verir: Ürünü abartarak veya sağlıkla ilgili gerçek dışı iddialarla satmaya çalışmaz.
Gerçekçi Gelir Vaadinde Bulunur: “Ayda 50.000 TL kazanacaksın” gibi garanti kazanç iddialarında bulunmaz.
Sözleşme ve Koşulları Açıklar: Üye olacak kişilere haklarını ve sorumluluklarını detaylı bir şekilde anlatır.
D) Yasalara Uygun Hareket Etme
Network marketing sisteminin güvenilirliği, yasalara uyumlulukla doğrudan ilişkilidir.
Etik bir sponsor:

Vergisel ve Ticari Sorumluluklarını Yerine Getirir: Kendi gelir vergisini öder ve ekibini de bu konuda bilinçlendirir.
Mevcut Yasal Düzenlemelere Uygun Çalışır: Ülkenin network marketing ile ilgili kurallarına uygun hareket eder.

3. Yanlış Sponsorluk Yaklaşımlarının Riskleri
   Network marketingde etik olmayan yaklaşımlar, hem sponsor hem de ekibi için ciddi zararlar doğurabilir. Yanlış sponsorluk yaklaşımlarının başlıca riskleri şunlardır:

Güven Kaybı: Yanıltıcı vaatlerde bulunan sponsorlar, kısa vadede kazanç elde etse de uzun vadede güvenilirliğini kaybeder.

Yasal Sorunlar: Piramit sistemlerine yönelen veya etik dışı satış yöntemleri kullanan kişiler, ciddi hukuki yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir.

Yüksek Üye Kaybı: Etik olmayan sponsorlar yüzünden insanlar network marketing sektörüne güvenlerini kaybeder ve sistemden hızla ayrılırlar.

Şirket İmajının Zedelenmesi: Birkaç kötü niyetli kişi yüzünden tüm network marketing firmaları ve temsilcileri olumsuz etkilenebilir.

Sonuç ve Özet
✅ Doğru bir sponsor, takımını destekleyen, şeffaf ve dürüst davranan, etik kurallara uygun hareket eden bir liderdir.
❌ Yanlış bir sponsor, sadece kendi kazancını düşünen, insanları zor durumda bırakan ve etik olmayan yöntemler kullanan kişidir.

Eğer network marketing içinde bir kariyer düşünüyorsanız, çalışacağınız sponsorun ve sistemin etik kurallara uygun olup olmadığını mutlaka sorgulamalısınız.

Saygılarımla

Halit Bağırıcı

(Eğitmen Yaşam Koçu)

Bir önceki yazımız olan Network Marketing Düzenli Ekip Kurma başlıklı makalemizde network egitim, network marketing ve network marketing firmaları hakkında bilgiler verilmektedir.